การบัญชี (Accounting)

การบัญชี (Accounting) คือ ขั้นตอนของระบบการรวบรวม การวิเคราะห์ และการรายงานข้อมูลทางการเงิน
สมาคมนักบัญชีและผู้สอบบัญชีรับอนุญาตแห่งประเทศไทย ซึ่งใช้ชื่อย่อ ส.บช. [The Institute of Certified Accountants and Auditor of Thailand (ICAAT)] ได้ให้ความหมายของการบัญชีไว้ดังนี้
การบัญชี (Accounting) หมายถึง ศิลปะของการเก็บรวบรวม บันทึก จำแนก และทำสรุปข้อมูลอันเกี่ยวกับเหตุการณ์ทางเศรษฐกิจในรูปตัวเงิน ผลงานขั้นสุดท้ายของการบัญชีก็คือการให้ข้อมูลทางการเงิน ซึ่งเป็นประโยชน์แก่บุคคลหลายฝ่าย และผู้ที่สนใจในกิจกรรมของกิจการ
จากความหมายของการบัญชีดังกล่าวสรุปได้ว่า การบัญชีมีความหมายที่สำคัญ 2 ประการคือ
1. การทำบัญชี (Bookkeeping) เป็นหน้าที่ของผู้ทำบัญชี (Bookkeeper) ซึ่งมีขั้นตอนปฏิบัติดังนี้
1.1 การรวบรวม (Collecting) หมายถึงการรวบรวมข้อมูลหรือรายการค้าที่เกิดขึ้นประจำวันและหลักฐานข้อมูลที่เกี่ยวกับการดำเนินธุรกิจ เช่น หลักฐานการซื้อเชื่อ และขายเชื่อ หลักฐานการรับและจ่ายเงิน เป็นตัน
1.2 การบันทึก (Recording) หมายถึง การจดบันทึกรายการค้าที่เกิดขึ้นแต่ละครั้งให้ถูกต้องตามหลักการบัญชีที่รับรองทั่วไป พร้อมกับบันทึกข้อมูลให้อยู่ในรูปของหน่วยเงินตรา
1.3 การจำแนก (Classifying) หมายถึง การนำข้อมูลที่จดบันทึกไว้แล้ว มาจำแนกให้เป็นหมวดหมู่ของประเภทบัญชีต่างๆ เช่นหมวดสินทรัพย์ หนี้สิน ส่วนของเจ้าของ รายได้ และค่าใช้จ่าย
1.4 การสรุปข้อมูล (Summarizing) เป็นการนำข้อมูลที่ได้จำแนกให้เป็นหมวดหมู่ดังกล่าวมาแล้วมาสรุปเป็นรายงานทางการเงิน ซึ่งแสดงถึงผลการดำเนินงานและฐานะการเงินของธุรกิจตลอดจนการได้มาและใช้ไปของเงินสดในรอบระยะเวลาบัญชีหนึ่ง
2. การให้ข้อมูลทางการเงิน เพื่อประโยชน์แก่บุคคลที่เกี่ยวข้องหลายฝ่าย เช่น ฝ่ายบริหาร ผู้ให้กู้ เจ้าหนี้ ตัวแทนรัฐบาล นักลงทุน เป็นต้น นอกจากนี้ข้อมูลทางการเงินยังสามารถนำไปใช้ประโยชน์ในการวิเคราะห์ทางด้านการเงิน การจัดทำงบประมาณ การปรับปรุงระบบบัญชี เป็นต้น

ความแตกต่างในหน้าที่ระหว่างผู้ทำบัญชีกับนักบัญชี
ผู้ทำบัญชี (Bookkeeper) เป็นผู้มีหน้าที่รับผิดชอบการทำบัญชีตามลำดับขั้นตอน โดยการเก็บรวบรวมข้อมูล จดบันทึกรายการ การจำแนกแยกประเภท และการสรุปข้อมูล โดยจัดทำรายงานทางการเงินเพื่อแสดงถึงผลการดำเนินงานและฐานะการเงินของธุรกิจ ผู้ทำบัญชีจึงเป็นผู้ที่ปฏิบัติงานประจำตามคำแนะนำของนักบัญชี
นักบัญชี (Accountant) เป็นผู้มีหน้าที่รับผิดชอบการบัญชี ซึ่งประกอบด้วยงานการทำบัญชี การวางระบบบัญชี การจัดทำรายงานทางบัญชี การจัดทำงบประมาณ การควบคุม และการตรวจสอบบัญชี เป็นต้น ตลอดจน การวิเคราะห์ข้อมูล การแปลความหมายของข้อมูลทางการเงิน เพื่อนำมาใช้ในการตัดสินใจขององค์การธุรกิจ นักบัญชี จึงเป็นผู้ที่มีความรับผิดชอบในการปฏิบัติงานสูงกว่าผู้ทำบัญชีเป็นอย่างมาก เพราะการทำบัญชีเป็นส่วนหนึ่งของการบัญชีเท่านั้น